بازار جهانی گاز طبیعی در هفته منتهی به 30 اکتبر 2021 شاهد نوسانات شدید قیمتی و نگرانیهای گسترده در زمینه تأمین انرژی بود. کمبود ذخایر در اروپا، افزایش تقاضا در آسیا و محدودیتهای عرضه از سوی روسیه و سایر تولیدکنندگان، موجب رشد قابلتوجه قیمتها در بازارهای بینالمللی شد.
وضعیت کلی بازار
در این هفته، بازارهای گاز طبیعی جهان در پی مجموعهای از عوامل بنیادی و سیاسی، روند صعودی قیمتها را تجربه کردند. پایین بودن سطح ذخایر در آستانه فصل سرما، همزمان با تقاضای بالای مصرفکنندگان در اروپا و شرق آسیا، موجب شد تا فشار قیمتی در بازارهای نقدی و قراردادهای آتی افزایش یابد.
بر اساس گزارش «آژانس بینالمللی انرژی» (IEA)، وضعیت ذخایر گاز اروپا در این مقطع حدود 20 درصد پایینتر از میانگین پنجساله بود. این موضوع نگرانیها را نسبت به توان تأمین پایدار گاز در ماههای زمستانی افزایش داد.
تحولات منطقهای
اروپا
قیمت گاز در بازار اروپا در ماه سپتامبر 2021 به حدود 22.8 دلار به ازای هر میلیون واحد حرارتی بریتانیا (MMBtu) رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد بیش از 470 درصدی را نشان میدهد.
اصلیترین عوامل این افزایش عبارت بودند از:
-
پایین بودن سطح ذخایر زیرزمینی گاز؛
-
رشد تقاضا پس از دوران محدودیتهای کرونایی؛
-
کاهش عرضه از سوی روسیه بهعنوان تأمینکننده اصلی گاز اروپا؛
-
تأخیر در بهرهبرداری از خط لوله نورد استریم 2.
این شرایط باعث شد تا بازار اروپا در وضعیت شکنندهای قرار گیرد و دولتها برای تأمین انرژی زمستانی خود بهدنبال منابع جایگزین باشند.
آسیا
در شرق آسیا، رشد مصرف برق در چین و کره جنوبی، به همراه افزایش فعالیت صنعتی، موجب جهش تقاضا برای LNG شد.
قیمت واردات LNG ژاپن در سپتامبر 2021 به حدود 13.87 دلار/MMBtu رسید که رشد چشمگیری نسبت به سال گذشته داشت. در نتیجه، رقابت شدید میان خریداران آسیایی و اروپایی برای جذب محمولههای LNG در بازار جهانی ایجاد شد.
ایالات متحده
در آمریکا نیز قیمت شاخص هنری هاب (Henry Hub) در سپتامبر 2021 حدود 5.11 دلار/MMBtu ثبت شد.
افزایش صادرات LNG، کاهش ذخایر فصلی و نگرانیها از تداوم سرمای زمستانی، از جمله عواملی بودند که بازار گاز ایالات متحده را در مسیر صعودی قرار دادند.
چشمانداز بازار
با توجه به روند کنونی عرضه و ذخایر، انتظار میرود قیمت گاز طبیعی در کوتاهمدت همچنان در سطوح بالا باقی بماند.
در صورت تداوم سرمای زمستان و محدود بودن صادرات روسیه، بازار اروپا در معرض نوسانات بیشتری قرار خواهد گرفت.
افزایش سرمایهگذاری در پروژههای LNG و ذخیرهسازی استراتژیک، از راهکارهای کلیدی برای کاهش آسیبپذیری بازارهای جهانی در برابر شوکهای مشابه بهشمار میروند.
جمعبندی
هفته پایانی اکتبر 2021 یکی از پرتلاطمترین مقاطع بازار گاز در سالهای اخیر بود.
افزایش بیسابقه قیمتها، ضعف ذخایر و رقابت شدید میان مصرفکنندگان عمده، نشان داد که امنیت انرژی و تنوع عرضه، همچنان مهمترین دغدغه بازار جهانی گاز طبیعی است.